Sách » Văn Học Trong Nước » Kho tàng lục bát dân gian
Ẩm thực trong Ca dao Việt Nam
Nói đến ca dao là nói đến niềm tự hào của dân tộc Việt
Là một người phụ nữ Việt
Bắt đầu là món ăn dân dã đặc trưng của vùng quê Bắc Bộ:
Ra đi anh nhớ quê nhà
Nhớ canh rau muống, nhớ cà dầm tương.
Nhớ ai dãi nắng, dầm sương.
Nhớ ai tát nước bên đường đêm nao!
Mỗi vùng đều có các món riêng :
Chàng đi nhớ cháo làng Ghề.
Nhớ cơm phố Mía, nhớ chè Đông Viên.
Dưa La, ca Láng, nem Báng, tương Bần.
Cua Phụng Pháp, rau muống Hiên Ngang.
Hỡi cô thắt lưng bao xanh.
Có về An Phú với anh thì về
An Phú có ruộng tứ bề.
Có ao tắm mát, có nghề mạch nha.
Ca dao Việt
Bồng bồng mà nấu canh tôm.
Ăn vào mát ruột, đêm hôm lại bồng.
Sáng ngày bồ dục chấm chanh.
Trưa gỏi cá chấy, tối canh cá chầy.
Nhất trong là giếng làng Hồi.
Nhất báo, nhì bùi là cá rô râu.
Canh cải mà nấu với gừng,
Chẳng ăn thì chớ xin đừng chê bai.
Khế xanh nấu với ốc nhồi,
Tuy nước nó xám nhưng mùi nó ngon.
Canh bầu nấu với cá trê
Ăn vô cho mát mà mê vợ già.
Bước vào miền Trung, ca dao Việt
Yến sào Vĩnh Sơn
Cua gạch Quảng Khe
Sò nghêu Quan Hà
Rượu dâu Thuần Ly
Những ân tình hình như bị bỏ quên mỗi khi nhắc đến món rượu dâu rừng có vị chua chua, ngọt ngọt của miền Trung. Biết bao chàng trai đắm say men rượu thay men tình:
Mang bầu đến quán rượu dâu.
Say sưa quên biết những câu ân tình.
Xứ Huế - đất Đế Đô với các món ngon bất hủ như:
Ốc gạo Thanh Hà
Thơm rượu Hà Trung
Mắm ruốc Cửa Tùng
Mắm nêm Chợ Sãi
Các món ăn theo ca dao cùng vượt núi, vượt đèo Hải Vân:
Nem chả Hòa Vang
Bánh tổ Hội An
Khoai lang Trà Kiêu
Thơm rượu Tam Kỳ
Qua đồi núi cao ngất, biển cả mênh mông, ca dao Việt
Ai về nhắn với họ nguồn.
Mít non gửi xuống cá nguồn gửi lên.
Măng giang nấu với ngạch nguồn.
Đến đây nên phải bán buồn cho vui.
Cá nục nấu với dưa hường.
Lơ mơ có kẻ mất chồng như chơi.
Thương em vì cá trích vè.
Vì rau muống luộc, vì mè trộn măng.
Ca dao ngọt ngào hương vị khi về tới xứ Quảng, Qui Nhơn:
Kẹo gương Thu Xà
Mạch nha Thi Phổ.
Muốn ăn bánh ít lá gai
Lấy chồng Bình Định sợ dài đường đi.
Và sơn hào, hải vị khi tới Khánh Hòa:
Yến sào Hòn Nôi
Vịt lội Ninh Hòa
Tôm hùm Bình Ba
Sò huyết Cam Ranh
Nai khô Diên Khánh
Thêm vào những món ăn của miền Trung là những món gỏi đậm đà:
Chi ngon bằng gỏi cá nhồng.
Chi vui bằng được tin chồng vinh qui.
Trên non túc một hồi còi,
Thương con nhớ vợ, quan đòi phải đi.
Không đi thì sợ quan đòi.
Đi ra thì nhớ cá mòi nấu măng.
Đi ‘dzô’ tới miền
Biên Hòa có bưởi Thanh Trà
Thủ Đức nem nướng, Điện Bà Tây Ninh.
Bánh tráng Mỹ Long, bánh phồng Sơn Đốc.
Ba phen quạ nói với diều.
Cù lao Ông chưởng có nhiều cá tôm.
Tháng tư cơm gói ra Hòn.
Muốn ăn trứng Nhạn phải lòn hang Mai.
Gió đưa gió đẩy về rẫy ăn còng.
Về sông ăn cá về đồng ăn cua.
Ví bằng con cá nấu canh.
Bỏ tiêu cho ngọt, bỏ hành cho thơm.
Mẹ mong gả thiếp về vườn.
Ăn bông bí luộc, dưa hường nấu canh.
Khoan khoan mổ một con gà
Bí đao xắt nhỏ, tiêu cà bỏ vô.
Đốt than nướng cá cho vàng.
Đem tiền mua rượu cho chàng uống chơi.
Món cá kho tiêu của miền
Bậu ra bậu lấy ông câu
Bậu câu cá bống chặt đầu kho tiêu
Kho tiêu, kho ớt, kho hành
Kho ba lượng thịt để dành mà ăn. . .
Sự dồi dào, phong phú của các món ăn trong ca dao Việt
Theo tác giả Hoài Bảo Anh Thư